مفتولها ازجمله تجهیزاتی هستند که باوجود پیشرفت صنایع و فناوری، همواره پرکاربرد بوده و جایگاه بسیاری مهمی را در صنایع به خود اختصاص دادهاند.
سیم مفتول به روش نورد و کشش و در انواع سفید و سیاه تولیدشده و کاربرد فراوانی در بسیاری از صنایع بهویژه ساختوساز دارد.
شمشهای فولادی را در دستگاه اکستروژن و با استفاده از روش نورد و کشش، آن را به سیم مفتولی تبدیل میکنند. شمشها با ابعاد مربعی و سایز ۱۴×۱۴ داخل دستگاه اکستروژن قرار داده میشوند، و سپس چند شفت نصبشده بهطور دائم، قطعه فولادی را فشرده کرده و به آن شکلی با سطح مقطع دایرهای میدهد.
در روند این پروسه، به دلیل تأثیر شفتها و نیروی اصطکاک قطعه گرم میشود. پس از تبدیل قطعات فولاد به سیم مفتول، بهصورت حلقههایی از دستگاه خارجشده، سپس حلقههای سیم به هم تابیدهشده، و با مکانیزمهای خودکار به منطقه سرد منتقل میشوند.
سیم مفتولی در دو نوع فابریک و غیر فابریک تولید میشود. سیم مفتولی فابریک از کشش و نازک کردن میلگرد سایز ۶٫۵ و سیم مفتولی غیر فابریک از تسمههای فلزی به دست میآید.
سیم مفتولی کاربردهای فراوانی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
یکی از مهمترین انواع مفتول، مفتول سیاه است که از فولاد گالوانیزه نشده ساختهشده و دارای رنگ سیاه است. این نوع مفتول در طی فرآیند تولید خود دچار تغییراتی در خواص مکانیکی خود شده و نرمتر میشود. برای ساخت این نوع مفتول با استفاده از روش آنیل، ابتدا میلگردهای کلاف ساده سایز ۵٫۵ تا ۸ میلیمتر در دستگاه کشش مفتول به شکل سیم مفتولهایی باضخامت ۱٫۲ تا ۶ میلیمتر تبدیلشده، و سپس در کوره مخصوص و با حرارت ۸۰۰ تا ۹۰۰ درجه سانتیگراد در شرایط خلأ پختهشده و بهآرامی سرد میشوند.
سیم مفتولی سیاه با توجه به نوع کاربرد شناخته و نامگذاری میشود.
مفتول آرماتوربندی همان مفتول سیاه است که پخته و نرم شده و معمولاً برای اتصال و تثبیت میلگردهای افقی و عمودی نسبت به هم، شکلدهی ستونها و فونداسیون کاربرد دارد. عملکرد این نوع مفتول به این صورت است که در تکههای کوچک بهوسیله انبر دو میلگرد را به هم وصل کرده و آنها را در کنارهم نگهداشته و اجازه حرکت به آنها در جهت افقی و عمودی نمیدهد. این مفتول در بازار در سایزهای ۵٫۱ الی ۴ میلیمتر عرضه میشود و ۴ گرید معروف آن شامل موارد زیر است.
سیم قالببندی، همان سیم مفتول سیاه در سایز ۲٫۵ است که آن را به نام مفتول نجاری نیز در بازار میشناسند، زیرا درگذشته نجاران برای بستن قالبهای چوبی از این نوع مفتول استفاده میکردند. این نوع مفتول به دلیل نرمی، انعطافپذیری و سایر قابلیتها، در قالببندی استفاده میشود.
سیم مفتول سیاه معمولاً در سایزهای ۱٫۵ میلیمتر تا ۴ میلیمتر در بازار موجود است. این نوع مفتول در انواع چینی و ایرانی وجود دارد. نوع چینی این مفتول به دلیل تحمل حرارت بیشتر در فرایند تولید، نرمتر و دارای ضخامت یکنواخت است، اما نوع چینی این مفتول کمیابتر از نوع ایرانی و گرانقیمتتر نیز است.
انواع ایرانی این مفتول خود به دو نوع فابریک و غیر فابریک تقسیم میشود. نوع فابریک از کشش و نازک کردن میلگرد سایز ۶ و نوع غیر فابریک آن از تسمههای فلزی ساخته میشوند. سایزهای موجود در بازار ایرانی مفتول سیاه به شرح زیر است.
قیمت سیم مفتولی سیاه به عواملی بستگی دارد که در ادامه به آن میپردازیم.