طبیعتا با گسترش صنعت ساختمانسازی، خرید و فروش بعضی مصالح نیز افزایش پیدا میکند. تیرآهن به عنوان یکی از اجزای اصلی ساختمانها از این مصالح است. تیرآهن نقش اساسی در استحکام و مقاومت ساختمان دارد، بنابراین شناخت استانداردهای تیرآهن مسئله مهمی است که صاحبان پروژه باید به آن توجه ویژه داشته باشند. در این مقاله قصد داریم انواع تیرآهن، نکات مهم هنگام خرید تیرآهن و قیمت روز تیرآهن را توضیح دهیم
تیرآهن و انواع آن
در زبان ساختمانسازی به قطعاتی که سطح مقطع ثابت و طول زیاد دارند، پروفیل گفته میشود. بنابراین تیرآهن یک پروفیل صنعتی است که در ساخت یک سازه به کار میرود. تمام فشارهای جانبی وارد بر یک ساختمان فلزی، در واقع به تیرآهنهای آن وارد میشود. تیرآهن مقاومت خود را هنگام ورود فشارهای انحرافی به شکل خم شدن نشان میدهد. بارهای وارد شده بر تیرآهن باعث ایجاد واکنش در نقاط پشتیبانی تیرآهن میشود.
مشخصات تیرآهن
قسمتی از تیرآهن که نوع آن را متمایز میکند، سطح مقطع است. سطح مقطع هر تیرآهن دارای دو قسمت متصل به هم است. به لبههای موازی کنار سطح مقطع بال گفته میشود. قسمت میانی تیرآهن را که عمود بر بالها قرار میگیرد، اصطلاحا جان تیرآهن میگویند. نوع تیرآهن براساس عوامل خاصی مشخص میشود، از جمله:
مهمترین عاملی که نوع تیرآهن را مشخص میکند، سطح مقطع آن است. شکل سطح مقطع به صورت اچ یا آی انگلیسی است. بعضی علائم اختصاری مربوط به اندازه بالها و جان تیرآهن وجود دارند که لازم است بدانیم.
با نگاه کردن به تصویر متوجه میشویم که هریک از قسمتهای تیرآهن با چه حروفی مشخص میشوند.
حرف h: نشاندهنده ارتفاع بال تیرآهن است.
حرف B: این حرف مقدار عرض هر بال را نشان میدهد.
حرف A: سطح مقطع تیرآهن با حرف Aمشخص میشود.
حروف G: این حرف وزن هر یک متر از تیرآهن را مشخص میکند.
حرف V: این حرف به معنی سنگین بودن وزن تیرآهن است.
حرف L: حرف ال نشاندهنده سبک وزن بودن تیرآهن است.
معمولا در بازار بجای اصطلاحات انگلیسی، از عبارات رایجی استفاده میشود که کاربرد آن آسانتر است. مثلا وقتی گفته میشود، تیرآهن ۱۸ منظور تیرآهنی است که طول جان آن ۱۸ متر است. برای بررسی میزان تحمل بار تیرآهن مهندسان از جدول ویژهای استفاده میکنند. هرچه طول تیرآهن بیشتر باشد، میزان تحمل بار آن نیز بیشتر است.
انواع تیرآهن براساس استاندارد
بطور کلی انواع تیرآهن در بازار ایران به چهار دسته تقسیم میشود.
در زیر به معرفی و بررسی هر یک از این انواع تیرآهن، کاربردها، مزایا و معایب آن میپردازیم.
تیرآهن IPE یا معمولی: این تیرآهن براساس استانداردهای اروپا و ایران طراحی شده است و سطح مقطع آن به شکل I انگلیسی است. هنگامی که از هردو سر به تیرآهن نگاه کنیم، ضخامت بالهای آن در سراسر طول بال یکنواخت و بدون تغییر است. طول هریک از بالها نصف طول جان است. به طور معمول در پروژههای ساختمانی کشورمان از این نوع تیرآهن استفاده میشود. با این حساب اکثر مهندسان طراحی خود را بر پایه این نوع تیرآهن ارائه میکنند.